Աղջիկ երեխաների միջազգային օր. մտահոգող վիճակագրություն

Հոկտեմբերի 11-ը  ՄԱԿ-ի  կողմից  հայտարարվել է Աղջիկ երեխաների Միջազգային օր: Շատերի մոտ հարց է ծագում , իսկ ինչու ՄԱԿ-ը որոշեց առանձնացնել աղջիկ երեխաներին:  Նպատակ մեկն էր՝  հրավիրել միջազգային հանրության ուշադրությունը  այն հատուկ խնդիրներին, որոնց հետ բախվում են աղջիկները ողջ աշխարհում:

Դրանք մոլորակի տարբեր վայրերում տարբեր են՝ մի տեղ դա վաղաժամ ամուսնությունն ու ծննդաբերությունն է, մյուս տեղում՝ կրթությունից զրկելը, երրորդում՝ սեռական օրգանների ծիսական խեղումը… Հայաստանում այսօր աղջիկ երեխաների նկատմամբ  ծառացած, թերևս, մեծագույն խնդիրը պտղի սեռով պայմանավորված հղիության արհեստական ընդհատումներն են, որի պատճառով մեր երկրում ամեն տարի չի ծնվում մոտ 1500 աղջիկ եւ եթե այդ դինամիկան պահապանվի մինչեւ 2060 թվականը մենք կկորցնենք 93 000 աղջիկ կամ ապագա մայր:

Առաջին անգամ Աղջիկների  միջազգային օրը  նշվել էր 2012-ին,  իսկ օրվա թեման էր ընտրվել՝ աղջիկների վաղ ամուսնությունները: 2013-ին այս օրն անցավ  ՝ «Նորարարությունները  աղջիկների կրթության համար»  խորագրի ներքո: Օրվա հրամայականն էր՝ ապահովել ոչ միայն նորարար տեխնոլոգիաների հասանելիությունը աղջիկների կրթության մեջ, այլ նաեւ նորարար մոտեցումներ կիրառել  նրանց կրթության համար: ինչը հանդիսանում է մարդու հիմնարար իրավունքների խախտում և անդրադառնում է աղջիկների կյանքի բոլոր ասպեկտների վրա:

Այս տարվա  Աղջիկների միջազգային  օրվա թեման է՝  « Ընդլայնել աղջիկների իրավունքներն ու հնարավորույունները՝ վերջ տալ բռնության շրջապտույտին»:   Ըստ էության այս թեման  ներառում է  նախորդ տարիներին ընտրված հիմնախնդիրները՝ դիտարկելով դրանք որպես աղջիկների նկատմամբ կիրառվող բռնություն: Համոզվելու համար , որ  այդ բռնությունը ահավոր չափերի է հասնում ժամնանակակից աշխարհում բավական է կարդալ միջազգային լրահոսը: Գրեթե ամեն օր աշխարհի  լրատվամիջոցները հայտնում են բռնաբարությունների, արեւանգումների, դաժան վերաբերմունքի, գենդերային կարծրատիպերի զոհ դարցած աղջիկ երեխաների  մասին: Ցավալին այն է, որ միջազգային հանրությունը նույնիսկ համախմբվելով դեռեւս չի կարողանում այդ բռնության դեմն առնել…

Թվերն են խոսում.

• Աշխարհում ամեն երրորդ աղջկան բռնի կերպով ամուսնացրել են երեխա ժամանակ:

• Ամեն օր 7 հազար անչափահաս աղջիկ է երկրագնդի տարբեր ծայրերում ստիպողաբար ամուսնանում: Ամենից հաճախ այդ պրակտիկան հանդիպում է Հարավային Ասիայում(46%), Սահարայից հարաց ընկած աֆրիկյան երկրներում (37%), Լատինական Ամերիկայի և Կարիբյան ավազանի պետություններում(29%):Եվրամիությանը եւ ԱՊՀ տարածքին նման ամուսնոությունների 11%-ն է բաժին ընկնում:

• Վերջին տասնամյակի ընթացքում աշխարհում գրանցվել է 70 մլն վաղ ամուսնություն: «Եթե այս միտումը պահապնվի, ապա առաջիկա 10 տարիների ընթացքում մինչև 18 տարին լրանալը ամուսնացած աղջիկների թիվը 2020թ. կհասնի 142 մլն, ընդ որում  նրանցից 50 մլն. կլինեն 15 տարեկանից ցածր: Դա նշանակում է, որ յուրաքանչյուր տարի 18 տարին չլրացած 14 մլն 200 հազ. աղջիկ կհամալրի անկիրթ, անառողջ, բռնության և ստրկության զոհ դարձած կանանց բանակը, նշում են ՄԱԿ-ի բնակչության հիմնադրամի (ՄԱԲՀ ) փորձագետները:

• Աշխարհում 15-19 տարիքային խմբի աղջիկների մահվան առաջատար պատճառը հատկապես զարգացող երկրներում հղիության և ծննդաբերության բարդություններն են։

•  Ամեն  տարի աշխարհում ավելի քան 7 միլիոն աղջիկներ ծննդաբերում են մինչև 18 տարեկանը՝ նրանցից 2 միլիոնը 14 –ից  ցածր են, – փաստում է  «Մանկահասակ մայրություն. դեռահասների հղիության մարտահրավերին դեմհանդիման» ՄԱԲՀ –ի  2013-ի զեկույցը:

• Համաշխարհային Առողջապահական կազմակերպության տվյալներով ՝ամեն տարի մոտ 16 միլիոն 15 -19 տարեկան  աղջիկներ մայր են դառնում,եւս  3,2  միլիոն աբորտների միջով են անցնում:

• Յունեսլոյի տվյալներով ՝ աշխարհում մոտ 126 միլիոն երեխաներ  զրկված են տարրական եւ միջնակարգ  կրթություն ստանալու հնարավորությունից: Նրանց գերակշիռ մեծամասնությունը  – աղջիկներ են:

• ՄԱԿ-ի Մանկական հիմնադրամի վիճակագրական տվյալների համաձայն` աշխարհում ավելի քան 130 մլն աղջիկներ և կանայք, հիմնականում Աֆրիկայի և Մերձավոր Արևելքի երկրներում, ենթարկվել են կանանց թլփատման` ծիսական վիրահատության , որի ժամանակ  հեռացնում կամ վնասում են կանանց սեռական օրգանների մասերը: