Նաիրա Կարապետյան . «Կանանց իրավունքների մասին առաջին բարձրաձայնողներից մեկը՝ ես կլինեմ»:

Մեր զրուցակից՝ Միացյալ ազատական ազգային կուսակցության  ( ՄԻԱԿ) անդամ Նաիրա Կարապետյանը  պատգամավոր է դարձել Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության համամասնական ցուցակով :  Կրթությամբ դիվանագետ է, ավարտել է  ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետը, այնուհետև քաղաքական հմտությունների զարգացման  ուղղությամբ սովորել Մեծ Բրիտանիայում և Գերմանիայում, կուսակցությունում զբաղեցնում է  արտաքին և հանրային կապերի գծով քարտուղարի պաշտոնը:   WomenNet-ի  համար հատուկ  շեշտեց, որ  ՄԻԱԿ-ը  միշտ աչքի է ընկել կանանց առանձնահատուկ տեղ տալու առումով և կուսակցության կազմում  60 տոկոսից ավելի կանայք են ներգրավված:

Քաղաքականությունը  երևի  նո՞ր ոլորտ է ձեզ համար՝ հաշվի առնելով երիտասարդ տարիքը:

-Արդեն չորս տարի է հանդիսանում եմ ՄԻԱԿ-ի ղեկավար մարմնի անդամ: Կուսակցությունը քաղաքական դաշտում առանձնանում  է  երիտասարդ մասնագետների  ուժեղ կադրային  ռեսուրսով  և  սերնդափոխության բացառիկ առաջարկով , ինչը նաև  տեղ էր գտել ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի նախընտրական ծրագրում:  Հանրապետական կուսակցության խորհրդարանական խմբակցությունում  մեր կուսակցությունը  ներկայացված է երկու պատգամավորով ՝  Լևոն Մարտիրոսյանն է ու ես: Կարելի է ասել, ՄԻԱԿ-ի պատվիրակներն ենք  ՀՀԿ-ում:

Երբևիցե  զգացել  ե՞ք  գենդերային անհավասարության  և հասցեագրված խտրականության դրսևորումներ ձեր նկատմամբ:

–         Իմ հանդեպ խտրականություն երբեք չեմ զգացել, այս առումով երևի թե ընտրել եմ «ճիշտ» կուսակցություն … ամեն դեպքում նշված դրսևորումները, կարելի է ասել, իմ կողքով են անցել: Ես անգամ համոզված եմ, որ Հայաստանի քաղաքական դաշտում կնոջ հանդեպ խտրականությունն  անհնար է` ինչքան էլ բարձր հնչի դա, բայց հայերը իրոք կնամեծար  ազգ են:

Մեր խնդիրը, իրականում , նրանում է, որ  կանայք շատ դեպքերում չեն ցանկանում զբաղվել քաղաքականությամբ: Եվ ոչ թե նրանց թույլ չեն տալիս դա անել, այլ նրանք պարզապես նման ցանկություն չեն արտահայտում: Ի դեպ, ՄԻԱԿ-ն իր գործունեության ընթացքում  նաև այդ խնդրին  է անդրադարձել` փորձելով երիտասարդ կանանց մեջ հասարակական  և քաղաքական գործընթացներին  մասնակից լինելու հետաքրքրություն առաջացնել :

Մտադի՞ր եք անդրադառնալ կանանց  խնդիրներին   ԱԺ-ում :

–         Իմ ողջ գործությունեության ընթացքում` լինի դա հասարակական, թե քաղաքական դաշտում ես միշտ էլ եղել եմ կանանց ակտիվ մասնակցության ջատագովը: Քանի որ Ազգային Ժողովում նոր եմ ու ժամանակ է պետք հասկանալու, թե ո՞ր մշտական հանձնաժողովում եմ ներկայացված լինելու ու կոնկրետ ո՞ր ոլորտում եմ կարող առավել ակտիվ դրսևորվել , հիմա դժվարանում  են  ուրվագծել գալիք գործունեության կոնկրետ ուղղությունները: Բայց հավատացնում  եմ, որ յուրաքանչյուր տեղ, որտեղ կտեսնեմ կանանց իրավունքների ոտնահարման դեպքեր` առաջին բարձրաձայնողներից մեկը ես կլինեմ:

Ի՞նչ կարծիքի եք  Ընտրական նոր օրենսգիրքում ամրագրված  20 տոկասանոց  քվոտայի արդյունավետության մասին , եթե հաշվի առնենք,  որ 2007-ի  ընտրությունների համեմատ կին-պատգամավորների  թիվը  միայն  երկուսով է ավելացել:

–         Համաձայն եմ` ցուցանիշն իսկապես գոհացուցիչ չէ: Թեպետ  կոնկրետ Հանրապետական խմբակցությունում կանանց ներկայացվածության թիվն աճել է, մենք նաև ունենք մեծամասնական ընտրակարգով ընտրված 2 կին պատգամավոր:

Ըստ իս,   խնդիրը կայանում է նրանում, որ  օրենքով պահանջվում է, որպեսզի կանանց թիվը բարձր լինի կուսակցության կողմից ներկայացվելիք համամասնական ցուցակում, բայց ոչ թե Ազգային Ժողովում: Այսինքն` ցուցակից ինքնաբացարկ հայտնելու դեպքում  պահանջ չի դրվում, որպեսզի ինքնաբացարկ դիմած կին-թեկնածուի փոխարեն նրա տեղը զբաղեցնի  մյուս կին թեկնածուն և ոչ թե նրան հաջորդող տղամարդը: Կարծում եմ օրենքի բացը հենց այդտեղ է, և, մասնավորապես, դա է պատճառը, որ ԱԺ-ում, ի տարբերություն օրենքով քվոտավորված ցուցակների, կանանց ներկայությունն այդքան էլ մեծ չէ: Նայում ենք ցուցակներին` իդեալական են կազմված, բայց…

Կներկայացնե՞ք  Ձեր այդ նկատառումը օրենսդրական նախաձեռնության տեսքով:

–         Իհարկե: Կարծում եմ ժամանակը կհասնի դրան ու կանայք անպայման պետք է համախմբվեն այդ գաղափարի շուրջ` անկախ կուսակցական պատկանելությունից:  Իսկապես ակնհայտ է, որ օրենքի բացը հենց դրանում է` չէ որ ինքնաբացարկ հայտնող յուրաքանչյուր կնոջից հետո ցուցակով  եկող հաջորդ չորս թեկնածուները՝  տղամարդիկ են:

Իրականում կանանց ներուժը հսկայական ռեսուրս է ցանկացած կուսակցության համար:  Եվ չօգտագործել այդ ներուժը, մանավանդ հայ կնոջ ներուժը  ուղղակի շռայլություն է, եթե չասենք ավելին : Գիտականորեն է ապացուցված. կանայք և տղամարդիկ տարբեր կերպ են մտածում , հետևապես  ցանկացած խնդրի  ճիշտ  ու հավասակշռված լուծումը  նրանց կարծիքների համադրման դաշտում է թաքնված:

Իսկ տղամարդիկ ինչպե՞ս  են ընկալում, երբ Դուք գիտականորեն  եք առաջ տանում կնոջ` քաղաքականությամբ  ու  առհասարակ ակտիվ հասարակական գործունեությամբ զբաղվելու իրավունքը:

–         Իրականում իրավիճակն այսօր  փոքր-ինչ այլ է, քան, ասենք, առաջ: Կարծում եմ, գոնե վերջին 15 տարում այս իմաստով մեծ առաջընթաց կա Հայաստանի ներքաղաքական ու հասարակական կյանքում: Եթե առաջ քաղաքականության մեջ կինն ընկալվում էր օգնականի կամ խորհրդականի դերում, ապա այսօր շատ կանայք  առաջին շարքերում ու կարևոր պաշտոններում են:  Հեռու չգնանք,  նորընտիր Ազգային Ժողովի փոխխոսնակ ընտրվեց ՀՀԿ-ական Հերմինե Նաղդալյանը: Եվ սա, ըստ իս, բոլորիս հաղթանակն է…

 Էնզելա Մակարյան