ՅՈՒՆԻՍԵՖ –ն ահազանգում է. երիտասարդներն առցանց սեռական բռնության վտանգի տակ են

Ըստ ՄԱԿ-ի մանակական հիմնադրամի  / ՅՈՒՆԻՍԵՖ/  նոր ուսումնասիրության, 18 տարեկանների 10-ից 8-ը գտնում են, որ երիտասարդները առցանց սեռական չարաշահման վտանգի տակ են, իսկ 10-ից 5-ը կարծում են, որ իրենց ընկերները վտանգավոր վարքագիծ են դրսևորում համացանցից օգտվելիս:

Վտանգներ ու հավանականություն. մեծանալով առցանց  հարցումը հիմնված է աշխարհի 25 երկրներից հարցմանը մասնակցած 18- ամյա ավելի քան 10.000 երիտասարդների կարծիքի վրա և բացահայտում է այն ռիսկերի հեռանկարները, որոնց բախվում են երիտասարդները՝ մեծանալով ավելի ու ավելի տեխնոլոգիապես փոխկապակցված աշխարհում:

«Համացանցն ու բջջային հեռախոսները հեղափոխել են երիտասարդների` տեղեկատվություն ձեռք բերելու մատչելիությունը, սակայն հարցման արդյունքները ցույց են տալիս, թե որքան իրական է առցանց չարաշահման վտանգը աղջիկների և տղաների համար», – նշել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի՝ Երեխաների պաշտպանության բաժնի ղեկավար Կոռնելիոս Ուիլիամսը (Cornelius Williams): «Համաշխարհային մասշտաբով, համացանցի օգտատերերի երեքից մեկը երեխա է: Այսօրվա բացահայտումները երիտասարդների կողմից հենց իրենց մասին կարևոր տեղեկություն են տրամադրում: ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը մտադիր է խթանել դեռահասների ձայների լսելիությունը՝ օգնելով նրանց դիմակայելու առցանց բռնությանը, չարաշահումներին և շահագործմանը, ինչպես նաև համոզվելու, որ երեխաները կարող են լիարժեք օգտվել համացանցի և բջջային հեռախոսների առաջարկած առավելություններից»:

Նոր զեկույցի համաձայն, դեռահասները վստահ են անվտանգ մնալու իրենց սեփական կարողության վրա, որոնց գրեթե 90 տոկոսը գտնում է, որ կարող է խուսափել առցանց վտանգներից: 10–ից մոտավորապես 6-ը նշել է, որ առցանց նոր մարդկանց հանդիպելը որոշ չափով կամ շատ կարևոր է իրենց համար, սակայն միայն 36 տոկոսն է խորապես համոզված, որ կարող է ասել, թե երբ են մարդիկ թաքցնում իրենց ինքնությունը առցանց:

Աղջիկների ավելի քան երկու երրորդը (67 տոկոսը) լիովին համաձայն է, որ համացանցում սեռական բնույթի մեկնաբանություններ կամ խնդրանքներ ստանալու դեպքում կանհանգստանա. տղաների դեպքում այս թիվը 47 տոկոս է կազմում: Երբ, այնուամենայնիվ, առցանց սպառնալիքներ են պատահում, դեռահասները ավելի շատ դիմում են ընկերներին, քան՝ ծնողներին ու ուսուցիչներին, սակայն կեսից քիչը համոզված են, որ գիտեն, թե ինչպես պետք է օգնել առցանց ռիսկի վտանգված ընկերոջը:

«Վտանգներ ու հավանականություն. մեծանալով առցանց» զեկույցը ներառում է նաև հետևյալ բացահայտումները՝ ենթասահարյան տարածաշրջանում, Լատինական Ամերիկայում և Կարիբյան ավազանի երկրներում 18 տարեկանների երկու երրորդը գտնում է, որ երեխաներն ու դեռահասները վտանգված են առցանց սեռական չարաշահումների և դրանից կարող են օգտվել. սա՝ Մերձավոր Արևելքի և Հյուսիսային Աֆրիկայի հարցվածների 33 տոկոսի դիմաց:

ենթասահարյան տարածաշրջանում, Լատինական Ամերիկայում և Կարիբյան ավազանի երկրներում կա՛մ որոշ չափով, կա՛մ լիովին գտնում են, որ իրենց ընկերներն առցանց վտանգի են ենթարկում իրենց. սա՝ Միացյալ Նահանգների և Միացյալ Թագավորության 33 տոկոսի համեմատ:

Նահանգների և Միացյալ Թագավորության 18-ամյա երիտասարդներն առավել վստահ են, որ կարող են խուսափել առցանց վտանգներից, որոնց 94 տոկոսը լիովին կամ որոշ չափով կարծում է, որ կարող է պաշտպանվել սոցիալական լրատվամիջոցներում. Մերձավոր Արևելքում և Հյուսիսային Աֆրիկայում միայն 41 տոկոսն է լիովին համաձայն, իսկ ևս 37 տոկոսը համաձայն է որոշ չափով:

ենթասահարյան տարածաշրջանում դեռահասները կարծես թե ավելի շատ են գնահատում առցանց նոր մարդկանց հանդիպելը, և նրանց 79 տոկոսն է դա շատ կամ որոշ չափով կարևորում: Միացյալ Նահանգներում և Միացյալ Թագավորությունում 63 տոկոսն է գտնում, որ առցանց նոր մարդկանց հանդիպելը շատ կամ ինչ- որ չափով է կարևոր:

Եվրոպայի երկրներում հարցվածների 63 տոկոսը լիովին համաձայն է, որ առցանց վտանգի ենթարկվելու դեպքում կասեր ընկերոջը. սա համամատած այն 46 տոկոսի հետ, որ կասեր ծնողներին և միայն 9 տոկոսը կպատմեր ուսուցչին:

Առցանց բռնությանը վերջ տալու գործում երեխաներին և դեռահասներին ներգրավելու համար, ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը նախաձեռնել է #ReplyforAll տեղեկատվական արշավը, որը իր` «Դադարեցրեք բռնությունը երեխաների նկատմամբ» հանրային արշավի մասն է կազմում: #ReplyforAll-ը դեռահասներին դնում է առաջնային և կենտրոնական դերում որպես լուրը տարածողների և խորհուրդ է տալիս առցանց իրենց անվտանգ պահել: Երեխաներին և դեռահասներին կառաջարկվի խորհուրդ տալ, թե ինչպես կարելի է լավագույնս դիմակայել առցանց բռնությանը կամ ռիսկերին և իրազեկել իրենց ընկերներին սոցիալական մեդիայի միջոցով: Այս նախագծին աջակցում են «Մենք պաշտպանում ենք» գլոբալ դաշինքը (WePROTECT Global Alliance), որի նպատակն է դադարեցնել առցանց սեռական շահագործումը երեխաների նկատմամբ ազգային և գլոբալ գործողությունների միջոցով:

ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը WePROTECT-ի հետ միասին կոչ է անում ազգային կառավարություններին համակարգված պատասխան ստեղծել քրեական արդարադատության համակարգերի` ներառյալ իրավապահների և երեխաների բարեկեցության, կրթական, առողջապահական և տեղեկատվական հաղորդակցման տեխնոլոգիաների (ՏՀՏ) ոլորտների, ինչպես նաև` քաղաքացիական հասարակության միջև՝ երեխաներին առցանց սեռական բռնությունից և շահագործումից պաշտպանելու համար:

«Երբ երիտասարդները, կառավարությունը, ընտանիքը, ՏՀՏ ոլորտը և համայնքն աշխատում են միասին, ավելի հավանական է, որ մենք լավագույն ուղիները կգտնենք առցանց սեռական բռնությանն ու շահագործմանն արձագանքելու համար և ուժեղ ուղերձ կհղենք, որ երեխաների նկատմամբ առցանց սեռական բռնությանը դիմակայելն ու վերջ տալը մեր բոլորի գործն է»,- ասել է Ուիլյամսը:
##
WePROTECT գլոբալ դաշինքն աշխատում է վերջ դնել երեխաների նկատմամբ առցանց սեռական շահագործմանն ազգային և գլոբալ գործողությունների միջոցով: Նրա տեսլականն է ավելի շատ զոհեր բացահայտել և պաշտպանել, ավելի շատ ոճրագործներ բռնել և ստեղծել այս հանցագործությունից զերծ համացանց: WePROTECT գլոբալ դաշինքը բաղկացած է 2014թ.-ին Լոնդոնում և 2015թ.-ին Աբու Դաբիում կայացած We Protect Children Online (Մենք պաշտպանում ենք երեխաներին առցանց)գագաթաժողովների ընթացքում պարտավորություններ ստանձնած կառավարություններից, քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններից, ինչպես նաև` Global Alliance Against Child Sexual Abuse Online (Ընդդեմ առցանց սեռական շահագործման գլոբալ դաշինքի) անդամներից:

Ըստ   ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի  հայաստանյան  գրասենյակի հաղորդագրության