Ջյուն Զեյթլին. «Գենդեր» տերմինի միտումնավոր աղավաղումները պետք է վիճարկվեն…»

Այսպիսի կարծիք հայտնեց  ԵԱՀԿ գործող նախագահի գենդերային հարցերով հատուկ ներկայացուցիչ Ջյուն Զեյթլինն, ով արդեն մի քանի օր  ինչ Հայաստանում հանդիպումներ է անցկացնում  խնդրով զբաղվող պաշտոնյանների եւ հասարակական սեկտորի ներկայացուցիչների հետ: Երեկ ԵԱՀԿ երեւանյան գրասենյակում  ասուլիս էր հրավիրվել՝ ներկայացնելու նրա հայաստանյան այցի արդյունքները: Լրագրողների հետ հանդիպմանը  մասնակցում էին նաեւ  ՄԱԿ-ի բնակչության հիմնադրամի հայաստանյան գրասենյակի գործադիր ներկայացուցիչ Գարիկ Հայրապետյանը եւ Համալսարանական կրթությամբ կանանց ասոցիացիայի նախագահ Ջեմմա Հասրաթյանը:   

Ջյուն Զեյթլինը ներկայացնելով իր այցի նպատակն ասաց, որ Հայաստան էր  ժամանել   քննարկելու՝  երկրում իրականացվող  քաղաքականությունը գենդերային հավասարությունը խթանելու, կանանց քաղաքական և հասարակական մասնակցությունը ընդլայնելու ուղղությամբ, ինչպես նաեւ  անդրադառնալու ընտանեկան բռնության դեմ պայաքարի խնդիրներին:  Նա նշել է , որ ԵԱՀԿ-ի համար և բոլոր մասնակից երկրների համար գենդերային հավասարությունը գերակա առաջնահերթություն է, քանի որ  կանանց լիակատար մասնակցությունը երկրի զարգացման,  տնտեսական ծաղկման, անվտանգության գրավականն է: Դա են փաստում բազմաթիվ ուսումնասիրություններ, որոնք կատարվել են Համաշխարհային բանկի, ՄԱԿ—ի և այլ միջազգային կառույցների կողմից:

Զեյթլինը տեղեկացրեց, որ հանդիպել է ՀՀ փոխարտգործնախարար Աշոտ Հովակիմյանի, ԱԺ փոխնախագահ Հեղինե Նաղդալյանի, այլ փոխնախարարների, կառավարության ներկայացուցիչների և քաղաքացիական հասարակության առաջնորդների հետ, ինչպես նաև ԵԱՀԿ երևանյան գրասենյակի համանախագահությամբ համակարգվող Գենդերային հարցերով խմբի անդամների հետ:

«Հայաստանն իր ազգային օրենքները և քաղաքականությունը ներդաշնակեցնելու ճանապարհին  է՝ ձգտելով համապարփակ և համակարգված  ձևով խթանել կանանց ու տղամարդկանց   հավասարությունը և աստիճանաբար մեծացնել կանանց քաղաքական ներգրավվածությունը բոլոր մակարդակներում, ինչպես նաև լուծել գենդերային բռնության խնդիրները: Որոշակի առաջընթաց է արձանագրվել՝ չնայած մենք գիտակցում ենք, որ այս բոլոր փոփոխությունները չեն կարող իրականացվել մեկ օրում: Չափազանց կարևոր է ունենալ այնպիսի ազգային օրենսդրություն, որը նպաստում է այն հասարակական նորմերի և այն համոզմունքի ամրագմանը, որ կանայք պետք է ունենան տղամարդկանց հետ  հավասար իրավունքներ և հնարավորություններ, եւ որ ընտանեկան բռնությունը անընդունելի է և պետք է պատժվի»,- ասել է Զեյթլինը:

Խոսելով ընտանեկան բռնության խնդրի մասին,  Զեյթլինը նշեց, որ իրեն տեղեկացրել են  ընդդեմ այդ չարիքի ոստիկանության կողմից կատարվող որոշակի քայլերի, ինչպես նաեւ  «Ընտանեկան բռնության մասին» օրենքի մշակման աշխատանքների մասին: Նշելով, որ  օրենքը դեռ չի ընդունվել  նա ասաց, որ նման օրենքի ընդունումը շատ կարևոր է, քանի որ այն  ցուցանիշ է հանդիսանում, թե  որքանով է տվյալ երկիրը պատրաստակամ  պայքարել ընտանեկան բռնության դրա դեմ:

«Մենք նաև քննարկեցինք կանանց քաղաքական մասնակցության խնդիրները՝ ԱԺ-ում և ՏԻՄ մարմիններում: Գոյություն ունի միջազգային չափանիշ, ըստ որի կանանց ներկայացվածությունը խորհրդարանում պետք է լինի ոչ պակաս քան 30 տոկոս: Չնայած որոշակի դրական քայլեր արվել են, սակայն Հայաստանի Ազգային ժողովում կանանց թիվը 10 տոկոսից մի քիչ ավել է եւ նոր ջանքերի անհրաժեշտություն կա՝ հաջորդ ընտրություններին ընդառաջ:

Անդրադառնալով Կանանց ու տղամարդկանց հավասար իրավունքների եւ հնարավորությունների ապահովման մասին օրենքի և գենդերային գործողությունների ծրագրի ընդունման հետ կապված վերջերս ծավալված  հանրային քննարումներին ՝ Զեյթլինն ասաց, որ  «գենդեր» տերմինը հաճախ սխալ է մեկնաբանվում և հասկացվում: Նրա խոսքով, թեպետ ժողովրդավարական հասարակությունում հանրային քննարկումները ցանկացած հարցի, այդ թվում  գենդերային հավասարության և կանանց իրավունքների շուրջ առողջ երեւույթ են, սակայն բանավեճը պետք է ընթանա քաղաքակիրթ ոճով: «Կարծիքները պետք է հիմնվեն փաստերի և իրողությունների վրա: Միտումնավոր կատարվող աղավաղումները և խեղաթյուրումները պետք է վիճարկվեն պետական  ամենաբարձր մակարդակներում, ինչպես նաև միջազգային կառույցների և քաղաքացիական հասարակության առաջնորդների կողմից» – նշեց նա:

Անդրադառնալով նաև ԵԱՀԿ երեանյան գրասենյակի կողմից, կատարվող աշխատանքներին՝ Երևանում և գյուղական համայնքներում, մասնավորապես հեռավոր Սյունիքի մարզում, կանանց տնտեսական և քաղաքական առաջխաղացման  ուղղությամբ,  նա խոստացավ շարունակական օգնություն ցույց տալ Հայաստանին գենդերային հավասարության վերաբերյալ իր միջազգային պարտավորությունները կատարելու հարցում:

Ասուլիսի ընթացքում լրագրողների կողմից հնչեցված այն հարցին՝ թե ինչպես  կգնահատեր կանանց դերն ու մասնակցության աստիճանը Հայաստանում՝Զեյթլինը պատասխանեց, որ պատասխանը պետք է փնտրել այս ուղղությամբ Հայաստանում իրականացված  հետազոտություններում, որոնց ավելի լավ ծանոթ են տեղական փորձագետները:

Դիտեք նաեւ   Արմնյուզ լրատվական-ի   ռեպորտաժը ասուլիսից.

Կարդացեք ասուլիսի մասին մեր կայքում.

Ջեմմա Հասրաթյան. «Եթե այս օրենքը վտանգ ներկայացներ մեր ընտանիքների համար, առաջինը ես դեմ կլինեի դրան»

Գարիկ Հայրապետյան. «Սելեկտիվ աբորտների հիմքում՝ գենդերային անհավասարությունն է»