Ու՞մ է ձեռնտու կանանց հասարակական կազմակերպությունների վարկաբեկումը

Երեկ Մեդիա-Կենտրոնում  կայացած  քննարկման  ընթացքում առնվազն երկու ուշագրավ   հարցադրում   հնչեցվեց:  Առաջինը,  որ  ատելության ու ստի վրա հիմնված  քարոզով համահայկական  արժեքներ չեն պահպանում…Եվ երկրորդը, ու՞մ է ձեռնտու կանանց հասարակական կազմակերպությունների վարկաբեկումը: Ու թեպետ պատասխան, ըստ էության,  չէր էլ ակնկալվում , եզրակացությունն  ակնհայտ էր՝  երկու դեպքում էլ  տուժում է հասարակությունը:

«Ես ատելության խոսքը կոչում եմ մահվան քարոզ: Անպայման կգտնվի մի անմեղսունակ, որը կյանքի կարող է կոչել այդ ամենը»,  – նշեց քննարման մասնակից  Ժուռնալիստների «Ասպարեզ» ակումբի նախագահ Լևոն Բարսեղյանը, անդրադառնալով  Կանանց ռեսուրսային կենտրոնի» հասցեին  հնչեցվող սպառանալիքներին,  ընդհուպ մինչև բնակելի շենքում տեղակայված կենտրոնը պայթեցնելու կոչերին:

Հիշեցնենք, որ այդ կապակցությամբ  կենտրոնը ստիպված էր ոստիկանություն   դիմել: Իսկ սպառնալիքներ հնչեցնողը՝  սոցիալական ցանցերում  ինքնահռչակված  Համահայկական ծնողական կոմիտեն է, որը,  «Կանանց ռեսուրսային կենտրոնի» տնօրեն Լարա Ահարոնյանի բնորոշմամբ , սկսեց իր գործունեությունը` օգտագործելով մարդկանց ոչ  բավարար տեղեկացվածությունը,  սխալ ներկայացնելով «գենդեր» եզրը  և  ատելություն քարոզելով:

Ի դեպ, բանախոսները՝ պատասխանելով լրագրողների հարցերին փորձեցին  բացատրել , որ  իրականում   «գենդերը»՝ սոցիալական սեռն է, այսինքն հասարակության կողմից  թելադրվող կնոջ ու տղամարդու վարքագիծն է, հասարակության մեջ նրանց դերն ու դիրքը,  հասարակության սպասելիքներն են յուրաքանչյուր սեռի  հանդեպ:   Այս ամենը անշուշտ   ձեռքբերովի է ՝ քանի որ  անձի սոցիալականացման արդյունքում է ձևավորվում , այնպես որ «ձեռքբերովի» բառի շուրջ բարձրացված աղմուկն արհեստական ու անհիմն է:  Բացի այդ,   տվյալ  հասարակության կողմից կնոջ կամ տղամարդու  ընդունելի կերպարը  փոփոխվող  է պատմական ժամանակահատվածի, մշակութային նորմերի, կրոնի և այլ գործոնների ազդեցության ներքո: Հենց այդ իմաստով է «գենդերը» փոփոխական, այլ ոչ թե  սեռի փոփոխություն  է ենթադրում, ինչպես դա փորձում են ներկայացնել որոշ նորահայտ գործիչներ՝  միտումնավոր մոլորեցնելով հանրությանը:

Բացատրություններն, ընդհանուր առմամբ  սպառիչ էին, նույնիսկ պատկերավոր, իսկ թե ինչքանով լսելի էին,  կախված է միայն  « թացը չորից» տարանջատելու լսողի պատրաստակամությունից:    Հետասուլիսյան ռեպորտաժների դիտարկումը ցույց տվեց, որ  հակաքարոզի «սուրբ»  գործին լծված որոշ  մարդիկ  լսեցին միայն այն, ինչ ուզում էին լսել…

«Հասարակություն առանց բռնության» ՀԿ-ի ծրագրերի պատասխանատու Աննա Նիկողոսյանի հարցադրումը կանանց ՀԿ-ների դեմ հնչեցվող զրպարտանքներին էր  վերաբերվում:

«Հարց է առաջանում,  ու՞մ է ձեռնտու քարկոծել կանանց իրավունքներով զբաղվող հասարակական կազմակերպություններին և ճնշել նրանց քաղաքացիական ակտիվիզմը: Որն էլ լինի հետապնդվող նպատակը, կանանց ՀԿ-ներն ակտիվորեն շարունակելու են իրենց գործունեությունը, քանզի մեր գործունեությունը բաց է և թափանցիկ, մեր կողմից արձանագրված արդյունքները՝ շոշափելի, իսկ մեր աշխատանքը՝ թեև ոչ այնքան գնահատելի, բայց կարևորը՝ անձնվեր և հանրօգուտ», –   ասաց Աննան, ներկայացնելով   կանանց կազմակերպությունների  գործունեությունը:

Նրա խոսքով  ատելության զոհ դարձած կանանց ՀԿ-ները  միջինում 10 տարվա գործունեության  փորձ ունեն  և այս ընթացքում տասնյակ հազարավոր կանանց են օգնել` մասամբ իրենց վրա վերցնելով նաև պետության պարտավորությունները:

Ընդամենը մեկ օրինակ հիշեցրեց բանախոսը.

«Հենց կանանց կազմակերպություններն էին, որ ոտքի ելան Նուբարաշենի հատուկ դպրոցի մանկապիղծ-մանկավարժ Լևոն Ավագյանի դեմ , կանանց կազմակերպություններն են, որ մինչ օրս պայքարում են մանկապղծության դեմ, մինչդեռ այսօր մեզ զրպարտում են` մանկապղծության քարոզչություն վերագրելով»…

«Գտնում եմ , որ միտումնավորված զրպարտությունները, ստերը և ատելության մթնոլորտը, որ կա հասարակության մեջ, պետք է անպատիժ չմնա, պետությունը մեծ պատասխանատվություն ունի»,- կարծիք հայտնեց   Կանանց աջակցման կենտրոնի տնօրեն Մարո Մաթոսյանը: 

Ի դեպ, բանախոսները ստիպված էին հիասթափեցնել լրագրողներից մեկին, ով ապացոյցներ էր փնտրում, որ  կանանց ՀԿ-ները  իբր  « ընտանիքներ են  քանդում » `  բռնության  զոհերին  աջակցություն ցուցաբերելով:  Լարա Ահարոնյանի խոսքով, աջակցությունը կայանում է  նրանում, որ ընտանեկան բռնությունից տուժած  կանանց բացատրում  են  իրենց իրավունքները, հարկ եղած դեպքում հոգեբանական օգնություն ցուցաբերում, իսկ  հետագա անելիքների մասին որոշումը կինն ինքը պետք է ընդունի …

Ինչ վերաբերում է ապաստան   դիմող կանանց, ապա   Մարո Մաթոսյանի   դիտարկմամբ, այստեղ գալիս են կանայք, ում  կյանքին իրական  վտանգ է սպառնում  և ովքեր տեղ  չունեն փախչելու: Խոսքը  այն դեպքերի մասին է,  երբ, ինչպես ասում են,   « դանակը ոսկորին է հասել» և կինը կանգնած է դաժան ընտրության առջև ` պահպանել ընտանիքը թե իր կյանքն ու երեխաների հոգեկան  առողջությունը…

Փաստերը , որ   կանայք իրականում  են կանգնում նման   ընտրության առջև, ցավոք սրտի քիչ  չեն, միայն այս տարվա մեջ արձանագրվել է կանանց մահվան ելքով ընտանեկան բռնության    7  դեպք,  ինչի հետևանքով 12 երեխա  որբ են մնացել…

Թվում էր, որ կյանքի նման իրավիճակում հայտնված  կանանց օգնության ձեռք մեկնելու առաքելությունը   քննադատելու հիմքեր չկան:  Պարզվում է ՝ ոչ բոլորն են դրա հետ համաձայն: Հարցի վերաբերյալ համառորեն  կասկածներ հայտնող իր կոլեգային Լևոն Բարսեղյանը  ստիպված էր խորհուրդ տալ ՝   լրագրողական հետաքննություն անցկացրեք, օգտագործեք  ձեր մասնագիտական հմտությունները` համոզվելու համար ինչ կարգի օգնություն են իրականում ստանում  ընտանեկան բռնության զոհ դարձած կանայք…

Անդրադարձ  եղավ  և աղմկահարույց  «Կանանց և տղամարդկանց հավասար իրավունքների և հավասար հնարավորությունների ապահովման մասին» օրենքին :

«Մեր կազմակերպությունը չի զբաղվել այդ  օրենքով, թեև մենք    իրականում  այն լավ օրենք ենք համարում մեր հասարակության համար: Չգիտեմ, թե ինչու մեզ վրա անդրադարձավ նաև այդ օրենքի հետ կապված ագրեսիան »,- նշեց կենտրոնի տնօրեն Լարա Ահարոնյանը, նկատելով , որ իր համար առնվազն զարմանալի է, երբ օրենքին կողմ քվեարկած պատգամավորներն են  այդ նույն  օրենքի հակաքարոզչությամբ զբաղվում:

Նրա խոսքով, այս ամենում կարևոր դերակատարում ունի «Համահայկական ծնողական կոմիտեն», որը և  ստեղծել է վախի մթնոլորտ` ազդելով մարդկանց էմոցիաների, սակայն ոչ երբեք ինտելեկտի վրա: Ավելին, Լ.Ահարոնյանը զուգահեռներ է տեսնում այդ կոմիտեի ստեղծման և Հայաստանի եվրաինտեգրման դեմ  հնչեցվող կոչերի միջև, որոնք հատկապես ակտիվացան այն պահից սկսած, երբ հայտնի դարձավ  աշնանը սպասվող Հայաստան –ԵՄ համաձայնագրի նախաստորագրման մասին:

Նշենք, որ   Կանանց ռեսուրսային կենտրոնի  դեմ հնչած սպառնալիքները արդեն իսկ դատապարտել են  մի շարք հկ-ներ: Մոտ 30 ՀԿ-ներ   միացել են  Հելսինկյան Քաղաքացիական Ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի հայտարարությանը, որով պահանջում են, «որպեսզի ՀՀ ոստիկանությունը, կատարելով իր պարտականությունները, ապահովի Կանանց ռեսուրսային կենտրոնի, նրա անձնակազմի անվտանգությունը և բացահայտի Կազմակերպության և առանձին աշխատակիցների նկատմամբ սպառնալիքներ հնչեցնողների ինքնությունը»:

Էնզելա Մակարյան

Կարդացեք  եւ դիտեք այս թեմայի շուրջ մեր կայքում.

Ո՞վ եւ ինչու՞ է ատելություն տարածում կանանց ՀԿ-ների նկատմամբ

Հանրային խորհրդի գենդերային և ժողովրդագրական հարցերի հանձնաժողովի հայտարարությունը

ՀԿ-ների հայտարարությունը՝ Կանանց ռեսուրսային կենտրոնի նկատմամբ սպառնալիքների առնչությամբ